Zwrot zatrzymanego prawa jazdy za poruszanie się samochodem po alkoholu

Zgodnie z art. 135 ust. 1 pkt. 1 lit. a ustawy – Prawo o ruchu drogowym, policjant zatrzyma prawo jazdy w przypadku uzasadnionego podejrzenia, że kierowca znajduje się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu. Podstawy materialnoprawne takiego zatrzymania wyznaczają przepisy prawnokarne – art. 178 a § 1 kodeksu karnego oraz art. 87 § 1 kodeksu wykroczeń.

Jazda samochodem pod wpływem alkoholu może być:

• Przestępstwem, stypizowanym w art. 178a § 1 k.k. – jeżeli kierowca był nietrzeźwy, tj. gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do: stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu albo obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.
• Wykroczeniem, określonym w art. 87 § 1 k.w. – jeżeli kierowca był w stanie po użyciu alkoholu, tj. gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.

O tym, jak zostanie zakwalifikowany czyn poruszania się samochodem po alkoholu, a także na jaki okres orzeczony zostanie środek karnym w postaci zakazu prowadzenia pojazdów, zadecyduje sąd. Jednak wiele osób zastanawia się, czy można uzyskać zwrot zatrzymanego prawa jazdy, zanim sprawa zostanie prawomocnie rozstrzygnięta?

Czym jest zatrzymanie prawa jazdy?

Funkcjonariusz policji jest zobligowany zatrzymać prawo jazdy, jeżeli badanie stanu trzeźwości kierowcy wykaże, iż znajduje się on w stanie nietrzeźwości lub po użyciu alkoholu.

Policjant wprowadza dane o zatrzymaniu dokumentu do centralnej ewidencji kierowców. Zatrzymane prawa jazdy trafiają do prokuratora – o ile zainicjowany zatrzymanie przypadek związany był z popełnieniem przestępstwa oraz do sądu – jeśli zatrzymanie dokumentu związane jest z popełnieniem wykroczenia.

Co istotne, zatrzymanie prawa jazdy przez policję nie jest równoznaczne z utratą prawa jazdy. Zaznaczyć należy, że policjant uprawniony jest wyłącznie do faktycznego zatrzymania prawa jazdy za pokwitowaniem. Decyzję w zakresie zatrzymania lub zwrotu zatrzymanego prawa jazdy na czas trwania postępowania karnego podejmuje właściwy sąd lub prokurator. Utrata prawa jazdy, a tym samym uprawnień do kierowania pojazdami następuje wyrokiem sądu – wtedy też procedura odzyskania dokumentu jest inna.

Wniosek o zwrot zatrzymanego prawa jazdy

Zanim dojdzie do skazania za jazdę po alkoholu i utratę prawa jazdy, kierowca może wnioskować o  zwrot zatrzymanego prawa jazdy. Ważna jest tutaj szybkość działania i niepodejmowanie pochopnych decyzji. Najlepiej niezwłocznie po zatrzymaniu za jazdę po alkoholu skontaktować się z adwokatem, bo poza samą utratą prawa jazdy, kierowcy grozi nawet do 2 lat pozbawienia wolności, a recydywiście – do 5 lat.

W terminie 7 dni od dnia zatrzymania dokumentu, kierowca powinien złożyć wniosek o zwrot zatrzymanego prawa jazdy do właściwego sądu lub prokuratora.

Postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy na czas trwania postępowania karnego lub o zwrocie zatrzymanego prawa jazdy w terminie 14 dni od otrzymania informacji o zatrzymaniu wydaje:

• Prokurator – jeśli policjant zatrzymał prawo jazdy w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa z art. 78a § 1 k.k. (kierowanie pojazdem w stanie nietrzeźwości).
• Sąd – jeżeli policjant zatrzymał prawo jazdy w związku z podejrzeniem popełnienia wykroczenia z art. 87 § 1 k.w. (kierowanie pojazdem w stanie po użyciu alkoholu).

Jeżeli sąd lub prokurator zarządzi na tym etapie zwrot zatrzymanego prawa jazdy, kierowca może prowadzić pojazdy do czasu zakończenia postępowania karnego, o ile przed wydaniem wyroku prokurator lub sąd nie zdecyduje o zatrzymaniu prawa jazdy.

Zażalenie na postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy

Postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy sąd lub prokurator doręcza kierowcy. W terminie 7 dni od doręczenia postanowienia kierowca może złożyć zażalenie na postanowienie. Zażalenie złożone po tym terminie nie zostanie rozpoznane.

Jeżeli jednak kierowca z przyczyn obiektywnych (np. poważna chorób, pobyt w szpitalu) nie był w stanie złożyć zażalenia w terminie 7 dni, może złożyć niezwłocznie wniosek o przywrócenie terminu do złożenia zażalenia, dołączając do niego zażalenie na postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy.

Zażalenie na postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy należy złożyć odpowiednio:

• Do sądu rejonowego właściwego do rozpoznania sprawy, za pośrednictwem prokuratora – jeżeli postanowienie wydał prokurator.
• Bezpośrednio do sądu, który wydał zaskarżone postanowienie – jeżeli postanowienie wydał sąd.

Jeżeli sąd uwzględni zażalenie kierowcy, to zarządzi jednocześnie zwrócenie prawa jazdy jego właścicielowi.

Jeżeli jednak sąd utrzyma w mocy zaskarżone postanowienie, kierowca może w późniejszym czasie ewentualnie złożyć wniosek o zwrot zatrzymanego prawa jazdy, jeśli pojawiły się w sprawie nowe okoliczności faktyczne, uzasadniające zwrot dokumentu.

Postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy

Postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy ma charakter tymczasowy – obowiązuje bowiem do czasu wydania przez sąd prawomocnego wyroku w sprawie.

Jazda pod wpływem alkoholu wiązać może się z dużo poważniejszymi konsekwencjami niż utrata prawa jazdy. Zgodnie z art. 178a kk nietrzeźwemu kierowcy grozi grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Dlatego najlepiej jak najszybciej (najlepiej przed ogłoszeniem zarzutu i pierwszym przesłuchaniem) skorzystać z pomocy adwokata, który przeanalizuję sprawę i zaproponuje jak najkorzystniejsze dla sprawcy działania.